Hoa Kỳ áp thuế 25% đối với Canada và Mexico, tăng thuế đối với Trung Quốc lên 20%
Vào ngày 4 tháng 3, chính quyền Trump của Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng mức thuế bổ sung 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico. Ngoài ra, Hoa Kỳ trước đó đã áp thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào tháng 2 và mức thuế này đã được tăng thêm lên 20%. Vì ba quốc gia này chiếm 40% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ nên động thái này có thể gây ra một cuộc chiến thương mại toàn diện.
Hoa Kỳ trước đó đã áp thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 4 tháng 2 và Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày 3 tháng 3 để tăng mức thuế lên 20%. Về việc liệu thuế quan có tiếp tục tăng lên hơn 20% hay không, Trump cho biết: “Điều đó sẽ phụ thuộc vào cách họ (Trung Quốc) phản ứng với đồng tiền của họ và liệu họ có trả đũa hay không”.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, Trump cho biết ông đang cân nhắc tăng thuế quan bổ sung đối với Trung Quốc lên 60%. Trump lạc quan về các biện pháp trả đũa có thể có từ Trung Quốc, tin rằng “Trung Quốc sẽ không trả đũa quá nhiều”.
Chính phủ Trung Quốc tuyên bố vào ngày 4 tháng 3 rằng họ sẽ áp dụng mức thuế bổ sung lên tới 15% đối với lúa mì, ngô và các hàng hóa khác nhập khẩu từ Hoa Kỳ bắt đầu từ ngày 10 tháng 3. Động thái này là biện pháp trả đũa quyết định của Tổng thống Mỹ Trump hôm 4/10 tăng thêm thuế quan đối với Trung Quốc từ 10% lên 20%.
Mức thuế bổ sung 15 phần trăm được áp dụng cho lúa mì, ngô, thịt gà và bông. Ngoài ra, một mức thuế bổ sung 10% sẽ được áp dụng đối với các mặt hàng như đậu nành, thịt lợn, thịt bò, thủy sản, rau, lúa miến và trái cây. Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 4/1 cho biết nước này đã một lần nữa đệ đơn kiện Hoa Kỳ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Vào ngày 10 tháng 2, Trung Quốc đã trả đũa mức thuế 10% do Hoa Kỳ áp đặt bằng cách áp dụng mức thuế bổ sung lên tới 15% đối với than và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc. Đợt áp thuế quan này là hành động trả đũa thứ hai của Trung Quốc đối với Hoa Kỳ.
Mức thuế 25% áp dụng cho Canada và Mexico chính thức có hiệu lực vào lúc 0:01 sáng theo giờ miền Đông ngày 4 (1:01 chiều theo giờ Bắc Kinh ngày 4). Hàng hóa nhập khẩu hoặc lấy từ kho ngoại quan của Hoa Kỳ sau thời điểm đó sẽ phải chịu mức thuế mới.
Để giảm tác động tới Hoa Kỳ, mức thuế quan đối với các khoáng sản quan trọng như dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá, lithium và uranium xuất khẩu từ Canada sang Hoa Kỳ sẽ được giảm xuống còn 10%.
Tổng thống Trump đã thực hiện loạt biện pháp này theo thẩm quyền của tổng thống theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Ông tuyên bố tình trạng buôn lậu ma túy fentanyl là “tình trạng khẩn cấp quốc gia” và cho biết mức thuế quan sẽ vẫn được áp dụng cho đến khi Mexico và Canada có biện pháp đối phó thích đáng.
Hoa Kỳ, Canada và Mexico về cơ bản đã xóa bỏ thuế quan đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu theo khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do (FTA). Nhưng quyết định của Trump đã khiến mức thuế ban đầu là 0% đột ngột tăng lên 25%.
Chính phủ Canada cho biết vào ngày 3 tháng 3 rằng nếu Hoa Kỳ áp dụng mức thuế bổ sung, Canada sẽ ngay lập tức áp dụng mức thuế trả đũa 25% đối với xe máy, rượu whisky và các hàng hóa khác do Mỹ sản xuất. Mexico cũng đã ám chỉ đến các biện pháp đối phó có thể gây ra cuộc chiến trả đũa giữa các thành viên của hiệp định thương mại tự do.
Hoa Kỳ cũng lo ngại về việc tăng thuế đối với Canada, Mexico và Trung Quốc. Liên đoàn Cục Nông trại Hoa Kỳ (AFBF), tổ chức nông nghiệp lớn nhất tại Hoa Kỳ, cho biết vào ngày 28 tháng 2 rằng nông dân Mỹ sẽ “trở thành nạn nhân trực tiếp của thuế quan trả đũa” và chỉ ra rằng “Canada cũng là nhà cung cấp phân bón lớn”, vì vậy họ đã yêu cầu hoãn việc tăng thuế.
Tuy nhiên, Trump không chấp nhận yêu cầu này và tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông có kế hoạch tăng thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp nhập khẩu bắt đầu từ ngày 2 tháng 4. Ông kêu gọi các bên liên quan trong ngành nông nghiệp Hoa Kỳ “tăng sản lượng nông sản trong nước” để bù đắp cho tổn thất xuất khẩu do các biện pháp trả đũa của nước ngoài gây ra, để các sản phẩm này có thể được bán trong nước tại Hoa Kỳ.
Vào tháng 2, Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan đối với ba quốc gia này và tuyên bố rằng Hoa Kỳ đang trong “tình trạng khẩn cấp” do tình trạng nhập cư bất hợp pháp và sự xâm nhập của loại thuốc bị cấm fentanyl, vì vậy ông quyết định áp dụng các biện pháp thuế quan và yêu cầu các quốc gia phải có biện pháp đối phó.
Ngoài ra, Trump còn cho biết ông đang cân nhắc áp thuế “khoảng 25%” đối với ô tô nhập khẩu và có thể áp thuế bổ sung đối với hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Hiện nay, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), Bộ Thương mại Hoa Kỳ và Bộ Tài chính Hoa Kỳ đang điều tra các hoạt động thương mại của một số quốc gia. Dự kiến sau khi kết quả điều tra được công bố, Chính phủ Hoa Kỳ sẽ công bố kế hoạch chung về “thuế quan của Trump” vào ngày 2 tháng 4.